EKOMUZEUM OTWARTE
W dniu 22 listopada 2022 roku uczniowie klasy III b ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Kamiennej Górze, członkowie Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, wybrali się na krajoznawczą wycieczkę do Chełmska Śląskiego włączając się do ?Cyklu imprez turystyczno-krajoznawczych dla dzieci i młodzieży szkolnej z terenu Gminy Miejskiej Kamienna Góra? organizowanym dla nich przez Zarząd Oddziału Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych w Kamiennej Górze przy wsparciu finansowym Gminy Miejskiej Kamienna Góra.
Kamiennogórscy trzecioklasiści po przyjeździe do Chełmska Śląskiego udali się do Zespołu Szkolno-Przedszkolnego, gdzie spotkali się z Dyrektorem Zespołu ? Waldemarem Szwalcem oraz Damianem Skorupińskim, którzy zaprosili ich do Ekomuzeum historii szkoły i Chełmska Śląskiego. W wyremontowanej na potrzeby Ekomuzeum szkolnej sali zgromadzono liczne eksponaty związane z historią szkoły, z najcenniejszym dziennikiem szkolnym z 1945 r. Kamiennogórscy trzecioklasiści z dużą ciekawością oglądali prezentowane przez miłego gospodarza wybrane eksponaty, w tym m.in. stare radia, taśmy magnetofonowe, projektory przeźroczy, magnetowid i kasety VHS, telefony tarczowe, szkolną ławkę, projektor filmowy, mundurki szkolne i harcerski, piórniki, pióra ze stalówką na atrament, strugaczki, maszyny do pisania oraz liczną kolekcję starych zdjęć wykonanych różnymi technikami i uczniowskie tarcze. Gospodarz szkolnego ekomuzeum opowiadał im jak dawniej wyglądały lekcje i praca nauczyciela, gdy nie było internetu i tablic multimedialnych.
Bardzo ciekawym elementem spotkania ze szkolną przeszłością była możliwość pisania dawnymi piórami i maszyną do pisania, ?zatelefonowania? dawnym telefonem lub wykonanie stempli dawnymi pieczątkami. Chętnie też skorzystali ze zgromadzonych w ekomuzeum różnych gier ? warcabów, bierek, domina ? poznając ich zasady, a zabawa podczas gier była wspaniała. Ponadto usłyszeli dźwięk ręcznego dzwonka, którym dawniej woźny ogłaszał koniec lekcji. Na zakończenie bardzo ciekawego spotkania ze ?szkolną przeszłością? zostali zaproszeni do szkolnej stołówki na pyszne racuszki. Ponadto zobaczyli ?królestwo Damiana Skorupińskiego? ? pracownię muzyczną z bardzo interesującym wystrojem wnętrza. Ekomuzeum ?szkoły z przeszłością? to miejsce tętniące dawnym, szkolnym życiem, które jest warte polecenia oraz zwiedzenia. itlera?H
Po opuszczeniu murów ZS-P im. Tkaczy Chełmskich wraz z Damianem Skorupińskim swoje kroki skierowali do Zespołu 12 Apostołów - drewnianych podcieniowych domów tkaczy zbudowanych w 1707 r. przez cystersów z Krzeszowa dla tkaczy lnu, którzy zostali sprowadzeni z Broumowa w Czechach. W jednym z nich znajduje się Izba Tkacka Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Chełmska Śląskiego. W podcieniach domków powitała ich Teresa Sobala, która zaprosiła ?małych tkaczy? do Izby Tkackiej znajdującej się w trzecim z Apostołów ? Jakubie. Po wejściu zobaczyli stojącego w pierwszej izbie figurę cystersa. W głównej części izby zobaczyli liczne eksponaty tkackie, a ich wzrok przykuły drewniane domki tkaczy.
Następnie Teresa Sobala podczas interesującej prelekcji zapoznała ich z dziejami tkactwa ludowego w Chełmsko Śląskim oraz przeznaczeniem poszczególnych pomieszczeń domu tkacza, które były szczegółowo zaprojektowane przez cystersów z Krzeszowa, a Chełmsko Śląskie było ich własnością do 1810 r. Słuchając opowiadania dowiedzieli się, że cystersi wnieśli ogromny wkład w rozwój tkactwa na Śląsku. Ponadto usłyszeli od prowadzącej warsztaty, że pierwotnie wybudowano 17 domów tkaczy, gdyż oprócz zespołu jedenastu domków tkaczy ?Dwunastu Apostołów? (Piotr, Andrzej, Jakub, Jan, Filip, Bartłomiej, Mateusz, Tomasz, Jakub syn Alfeusza, Szymon oraz Juda) powstały także domy tzw. czterech Ewangelistów (Marek, Jan, Łukasz i Mateusz), Dom bez podcieni (Maciej) oraz ?12 Apostoł ? Judasz?. Domy zostały wybudowane nad potokiem na południowym zboczu gór. W takim domku mieszkała 10-osobowa rodzina tkacza, która bardzo ciężko pracowała, a ludność Chełmska Śląskiego przez długie lata zajmowała się tkactwem. Nasiona lnu siano do 8 maja, a po 10 kolejnych tygodniach następował czas zbioru plonów. W Izbie Tkackiej mogli zobaczyć znajdujące się w niej różnorodne narzędzia (m.in. międlico-cierlicę, szczotki do czesania lnu, wrzeciona, kołowrotki oraz krosno poziome), używane do produkcji tkanin
Następnie trzecioklasiści przystąpili do zajęć warsztatowych ?Od posiania do utkania? Słuchając opowiadania Teresy Sobali poznawali kolejne czynności związanych z obróbką lnu, a także mieli możliwość samodzielnego, pod okiem prowadzącej zajęcia, poznania na czym polegało międlenie, trzepanie czy czesanie lnu. Każde z nich mogło również samodzielnie dotknąć wiązki lnu oraz spróbować jak smakują jego nasiona. W trakcie międlenia wiązek lnu pod cierlico-międlicą usypywała się coraz większa ilość paździerzy, od których swoją nazwę zaczerpnął jeden z miesięcy - październik Ponadto wszyscy uczestnicy bardzo ciekawych zajęć warsztatowych przekonali się jak trudną czynnością jest prawidłowe skręcenie nici. Dużą ciekawość wśród uczniów wzbudziło drewniane krosno poziome, które służyło tkaczowi do produkcji tkaniny. Wszystkie czynności przy jego obsłudze były wykonywane przez tkacza przy pomocy rąk oraz nóg. Po naciśnięciu podnóżków stopami, nicielnice podnosiły grupę nici osnowy, tworząc przesmyk, przez który przeprowadzano wątek (zespół nici biegnących w poprzek tkaniny, prostopadle do kierunku nici osnowy). W trakcie tej czynności wątek łączył się z osnową tworząc tzw. splot tkacki. Ostatnią czynnością tkacką poznaną i próbowaną przez uczestników wycieczki było wspólne wykonanie fragmentu tkaniny lnianej, co sprawiło im wiele radości.
Na zakończenie swojego pierwszego spotkania z historią tkaczy chełmskich oraz ich pracą zrobili sobie pamiątkowe zdjęcie z prowadzącą warsztaty tkackie TERESĄ SOBALĄ serdecznie dziękując za zajęcia aktywizujące uczestników warsztatów oraz mile spędzony czas w Chełmsku Śląskim. W drodze powrotnej na chełmski rynek zobaczyli jeszcze dwa domy nawiązujące swoim wyglądem do nieistniejącego już drewnianego domku Mateusza ? jednego z 4 Ewangelistów. Stąd autokarem PKS pełni wrażeń oraz w wesołych nastrojach ruszyli w drogę powrotną do Kamiennej Góry.
Opiekunami młodych krajoznawców byli Izabela Sproch ? wychowawczyni klasy oraz Jerzy Rubach ? Nauczyciel Kraju Ojczystego oraz Honorowy Członek PTSM
