WYCIECZKA KRAJOZNAWCZA DO CHEŁMSKA ŚLĄSKIEGO.
W dniu 17 marca 2023 roku uczniowie klasy II c ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Kamiennej Górze, członkowie Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych, wybrali się na krajoznawczą wycieczkę do Chełmska Śląskiego włączając się do ?Cyklu imprez turystyczno-krajoznawczych dla dzieci i młodzieży szkolnej z terenu Gminy Miejskiej Kamienna Góra? organizowanym dla nich przez Zarząd Oddziału Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych w Kamiennej Górze przy wsparciu finansowym Gminy Miejskiej Kamienna Góra.
Kamiennogórscy drugoklasiści po przyjeździe do Chełmska Śląskiego autokarem EUROTRANSU udali się do Zespołu Szkolno-Przedszkolnego, gdzie spotkali się z Damianem Skorupińskim, który zaprosił ich do Ekomuzeum historii szkoły i Chełmska Śląskiego. W wyremontowanej na potrzeby Ekomuzeum szkolnej sali zgromadzono liczne eksponaty związane z historią szkoły, z najcenniejszym dziennikiem szkolnym z 1945 r. Kamiennogórscy drugoklasiści z dużą ciekawością oglądali prezentowane przez miłego gospodarza wybrane eksponaty, w tym m.in. stare radia, taśmy magnetofonowe, projektory przeźroczy, gramofony z płytami winylowymi, magnetowid i kasety VHS, telefony tarczowe, szkolną ławkę, projektor filmowy z 30-minytowym filmem, mundurek szkolny oraz harcerski, piórniki, pióro gęsie, pióra ze stalówką na atrament, strugaczki, maszyny do pisania oraz liczną kolekcję starych zdjęć wykonanych różnymi technikami i różnorodne uczniowskie tarcze (szkoły, wzorowy uczeń, dyżurny). Gospodarz szkolnego ekomuzeum opowiadał im jak dawniej wyglądały lekcje i praca nauczyciela, gdy nie było internetu i tablic multimedialnych. W oszklonych gablotach mogli zobaczyć również cenne pamiątki związane z historią Chełmska Śląskiego i jego mieszkańców, w tym bardzo cenne akty notarialne chełmskiego ratusza z 1800 r.
Bardzo ciekawym elementem spotkania ze szkolną przeszłością była możliwość pisania gęsim piórem czy piórami ze stalówką. Liczne grono uczniów zainteresowało się możliwością pisania przy użyciu różnych maszyn do pisania, ?zatelefonowania? dawnym telefonem lub wykonanie stempli dawnymi pieczątkami, a także pokolorowania obrazków. Wszystkie wykonane przez siebie prace mogli zabrać ze sobą jako pamiątkę z pobytu w ciekawym szkolnym ekomuzeum. Usłyszeli także dźwięk ręcznego dzwonka, którym dawniej woźny ogłaszał koniec lub początek lekcji oraz mogli poczuć jego ciężar. Ponadto młodzi kamiennogórzanie wpisali się do księgi pamiątkowej Ekomuzeum, a od przedstawiciela Stowarzyszenia Wspólnie dla Chełmska otrzymali na pamiątkę grę planszową ?warcaby?.
Na zakończenie bardzo ciekawego spotkania ze ?szkolną przeszłością? zostali zaproszeni do szkolnej stołówki na pyszne naleśniki. Ponadto zobaczyli ?królestwo Damiana Skorupińskiego? ? pracownię muzyczną z bardzo interesującym wystrojem wnętrza, w którym zrobili sobie wspólne zdjęcie klasowe z przemiłym gospodarzem.
Ekomuzeum ?szkoły z przeszłością? to miejsce tętniące dawnym, szkolnym życiem, które jest warte polecenia oraz zwiedzenia.
Po opuszczeniu murów ZS-P im. Tkaczy Chełmskich podjechali na rynek, z którego skierowali się do ?Zespołu 12-stu Apostołów? - drewnianych podcieniowych domów tkaczy zbudowanych w 1707 r. przez cystersów z Krzeszowa dla tkaczy lnu, którzy zostali sprowadzeni z Broumowa w Czechach. W jednym z nich znajduje się Izba Tkacka Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Chełmska Śląskiego. W podcieniach domków powitała ich Teresa Sobala, która zaprosiła ?małych tkaczy? do Izby Tkackiej znajdującej się w trzecim z Apostołów ? Jakubie. Po wejściu zobaczyli stojącego w pierwszej izbie figurę cystersa. W głównej części izby zobaczyli liczne eksponaty tkackie, a ich wzrok przykuły drewniane domki tkaczy. Przed zajęciami edukacyjnymi uczniowie mający problemy alergiczne zostali wyposażeni w maseczki.
Następnie Teresa Sobala podczas interesującej prelekcji zapoznała ich z dziejami tkactwa ludowego w Chełmsko Śląskim oraz przeznaczeniem poszczególnych pomieszczeń domu tkacza, które były szczegółowo zaprojektowane przez cystersów z Krzeszowa, a Chełmsko Śląskie było ich własnością do 1810 r. Słuchając opowiadania dowiedzieli się, że cystersi wnieśli ogromny wkład w rozwój tkactwa na Śląsku. Ponadto usłyszeli od prowadzącej warsztaty, że pierwotnie wybudowano 17 domów tkaczy, gdyż oprócz zespołu jedenastu domków tkaczy ?Dwunastu Apostołów? (Piotr, Andrzej, Jakub, Jan, Filip, Bartłomiej, Mateusz, Tomasz, Jakub syn Alfeusza, Szymon oraz Juda) powstały także domy tzw. czterech Ewangelistów (Marek, Jan, Łukasz i Mateusz), Dom bez podcieni (Maciej) oraz ?12 Apostoł ? Judasz?. Domy zostały wybudowane nad potokiem na południowym zboczu gór. W takim domku mieszkała 10-osobowa rodzina tkacza, która bardzo ciężko pracowała, a ludność Chełmska Śląskiego przez długie lata zajmowała się tkactwem. Nasiona lnu siano do 8 maja, a po 10 kolejnych tygodniach następował czas zbioru plonów. W Izbie Tkackiej mogli zobaczyć znajdujące się w niej różnorodne narzędzia (m.in. międlico-cierlicę, szczotki do czesania lnu, wrzeciona, kołowrotki oraz krosno poziome), używane do produkcji tkanin
Następnie drugoklasiści przystąpili do zajęć warsztatowych ?Od posiania do utkania? Słuchając opowiadania Teresy Sobali o Kreciku poznawali kolejne czynności związane z obróbką lnu, a także mieli możliwość samodzielnego, pod okiem prowadzącej zajęcia, poznania na czym polegało międlenie, cierlenie czy czesanie lnu. Każde z nich mogło również samodzielnie dotknąć wiązki lnu oraz spróbować jak smakują jego nasiona. W trakcie międlenia wiązek lnu pod cierlico-międlicą usypywała się coraz większa ilość paździerzy, od których swoją nazwę zaczerpnął jeden z miesięcy ? październik. W trakcie krótkiej sesji zdjęciowej, po czesaniu lnu? zrobili sobie wspólne, pamiątkowe zdjęcie z Teresą Sobalą. Ponadto wszyscy uczestnicy bardzo ciekawych zajęć warsztatowych przekonali się jak trudną czynnością jest prawidłowe skręcenie nici. Dużą ciekawość wśród uczniów wzbudziło drewniane krosno poziome, które służyło tkaczowi do produkcji tkaniny. Wszystkie czynności przy jego obsłudze były wykonywane przez tkacza przy pomocy rąk oraz nóg. Po naciśnięciu podnóżków stopami, nicielnice podnosiły grupę nici osnowy, tworząc przesmyk, przez który przeprowadzano wątek (zespół nici biegnących w poprzek tkaniny, prostopadle do kierunku nici osnowy). W trakcie tej czynności wątek łączył się z osnową tworząc tzw. splot tkacki. Ostatnią czynnością tkacką poznaną i próbowaną przez uczestników wycieczki było wspólne wykonanie fragmentu tkaniny lnianej, co sprawiło im wiele radości.
Na zakończenie swojego pierwszego spotkania z historią tkaczy chełmskich znaleźli jeszcze czas na drobne zakupy lnianych pamiątek. Po podziękowaniu prowadzącej warsztaty tkackie TERESIE SOBALI za zajęcia ciekawe, aktywizujące ich warsztaty oraz mile spędzony czas w Chełmsku Śląskim. W drodze powrotnej na chełmski rynek zobaczyli jeszcze dwa domy nawiązujące swoim wyglądem do nieistniejącego już drewnianego domku Mateusza ? jednego z 4 Ewangelistów. Stąd autokarem EUROTRANSU pełni wrażeń oraz w wesołych nastrojach ruszyli w drogę powrotną do Kamiennej Góry.
Opiekunami młodych krajoznawców byli Małgorzata Pawlikowska ? wychowawczyni klasy oraz Jerzy Rubach ? Nauczyciel Kraju Ojczystego oraz Honorowy Członek PTSM.
